Tìm Hiểu thêm về Thánh Tổ LÔRENSÔ Phạm viết Ngôn
Chúng tôi là lớp hậu sinh,từ bé hàng ngày đi ngang qua khu đất ở phía trái đầu nhà thờ Liên Thủy,giáp với nhà cụ Trùm Khôi và nhà cụ Báo,hình như có trồng nhiều cây hoa Đơn(mẫu đơn ?) và được người lớn cho biết đó là mộ chôn các Tử Đạo làng Liên Thủy.
Sau này Chú tôi là LM Phạm chí Thành,ông bác Vinh và mấy người nữa(trong đó có Chú Vân còn gọi là Phú con cụ Chánh Ngữ) có về khai quật những ngôi mộ này tìm ra tên tuổi và lập ra danh sách các vị tử đạo này.Mấy vị trên có sắp xếp tên các vị tử đạo thành một bài thơ cho dễ nhớ,khắc trên tấm bia trước đài kỷ niệm Tử Đạo Liên Thủy,nay tôi có hỏi lại thì thời gian đã làm phai lạt hết các chữ trên bia này.Chú Vân,nay đã trên 80 tuổi đang sống tại Saigon còn giữ các tài liệu này,nhưng tôi chưa liên lạc được.Ở Liên Thủy còn một người giữ các tài liệu về từng bộ hài cốt tử đạo,cuối tháng 3/2004 khi về dự đám tang LM Thành đã được cho xem;đó là Chú Vạn trưởng nam cụ Vãn.Nhưng trên một email của blog Giaoxulienthuy cũ gửi cho tôi có danh sách này do cha chính xứ Liên Thủy Đinh quang Trí như sau :
1 – Giuse Phạm Ngọc Chấn.
2 - Gioan Độ
3 – Gioan Đòan
4 – Đaminh Diệu
5 – Gioan Hòa
6 – Đaminh Hòa
7 – Giuse Hữu
8 – Giuse Hiến
9 – Giuse Hóan
10 – Phêrô Huấn
11 - Gioan Hạnh
12 – Đaminh Lương
13 – Đaminh Phạm Ngọc Lương
14 – Đaminh Mậu
15 – Giuse Minh
16 – Đaminh Nhật
17 – Giuse Nghị
18 – Phêrô Nguyên
19 – Giuse Phương
20 – Đaminh Quyền
21 – Đaminh Tuế
22 – Đaminh Tri
23 – Giuse Tuấn
24 – Đaminh Thế
25 – Giuse Phạm Đình Thức
26 – Đaminh Thoan
27 - Đaminh Phạm Thuân
28 – Phêrô Thuyên
29 – Đaminh Trinh
30 – Đaminh Ứng
31 – Giuse Vạn
32 – Gioan Viên
33 và 34 Không có quý danh.
2 - Gioan Độ
3 – Gioan Đòan
4 – Đaminh Diệu
5 – Gioan Hòa
6 – Đaminh Hòa
7 – Giuse Hữu
8 – Giuse Hiến
9 – Giuse Hóan
10 – Phêrô Huấn
11 - Gioan Hạnh
12 – Đaminh Lương
13 – Đaminh Phạm Ngọc Lương
14 – Đaminh Mậu
15 – Giuse Minh
16 – Đaminh Nhật
17 – Giuse Nghị
18 – Phêrô Nguyên
19 – Giuse Phương
20 – Đaminh Quyền
21 – Đaminh Tuế
22 – Đaminh Tri
23 – Giuse Tuấn
24 – Đaminh Thế
25 – Giuse Phạm Đình Thức
26 – Đaminh Thoan
27 - Đaminh Phạm Thuân
28 – Phêrô Thuyên
29 – Đaminh Trinh
30 – Đaminh Ứng
31 – Giuse Vạn
32 – Gioan Viên
33 và 34 Không có quý danh.
Số hài cốt này đang được bảo quản dưới hầm Đài kính Tử Đạo Liên Thủy
Còn theo Giaoxulienthuy.blogspot.com thì Liên Thủy có tới 72 vị tử đạo,có vị hài cốt còn đang được chôn trong nhà thờ.Trong gia phả các chi tộc làng Liên Thủy có nhiều vị Tử Đạo,nhưng cũng không có tên trong số được khai quật !
Nay nhân dịp khai trương trang WEB donghuonglienthuy.com một vị người xứ Lục Thủy còn cung cấp thêm tin tức về Thánh Tử đạo Phạm viết Ngôn như ngôi mộ Phụ mẫu Của Thánh Ngôn tại Lục thủy và danh sách các vị Tử đạo tại Bùi Chu từ năm 1856-1862
Mộ của cha mẹ Thánh Ngôn tại Lục Thủy trước khi được xây lại,hình của một người Lục Thủy cung cấp.
Bản chụp Đặc san Bùi Chu Do Giáo Xứ Lục thủy post |
Danh sách các vị Tử Đạo tại Bùi Chu số 298 là thánh laurensô Ngôn quê Lục Thủy Thượng và số 299 là ông Laurensô quê Liên Thủy
Chúng ta cũng đều biết Xứ Liên Thủy trước đây thuộc Lục Thủy và Lục thủy có 2 phần là Lục thủy thượng và Lục Thủy hạ ( Lục Thủy Hạ sau được gọi là Liên Thủy).Chính Liên Thủy còn được chia ra Liên thủy thượng,khu Thụy và Khu Hạ.
.
Về trang báo Đặc san Bùi Chu năm 1989 có lẽ không có gì để bàn,bản danh sách các vị tử đạo cũng vậy.Riêng hình chụp nấm mồ hai cố Phạm viết Thảo,mà Nguòi Lục Thủy gọi là Lái Thảo chắc chỉ để tham khảo,vì nghe nói mộ đã được xây lại,còn 2 cây thánh giá có viết tên và năm sinh,năm tạ thế chắc là khi chụp ảnh mới dựng lên.
Trao đổi với chúng tôi tren FacebookNgười Giáo xứ Lục Thủy nói :
Trao đổi với chúng tôi tren FacebookNgười Giáo xứ Lục Thủy nói :
"Giáo Xứ Lục
Thủy Anh Ngọc Cao kính mến; Cám ơn anh đã có ý
kiến. Về danh sách này anh phải đọc từ đầu thì mới hiểu được, chứ không phải
chúng tôi tự tạo ra. Đây chính là sử ghi chép, và mộ của hai ông bà Cố thân
sinh ra Thánh Ngôn hiện vẫn nằm ở nghĩa trang làng Lục Thủy, còn xương của Ngài
khi cải táng lên vẫn còn "thẻ bài" trùng với ông Thánh. Chúng tôi có
cả gia phả rất lớn từ ngày thành lập Làng Lục Thủy và họ Phạm khi mới từ Thanh
Hóa ra lập làng Lục Thủy thuở ban đầu cùng với 13 dòng họ. Ngay cả họ Phạm làm
rể ở làng Lục Thủy cũng có, hoặc họ Phạm bắt đầu tách ra từ làng Lục Thủy để
định cư ở làng Liên Thủy (gốc Lục Thủy). Điều đó cho thấy, nếu anh không thuộc
con dân Lục Thủy thời hiện tại thì các cụ đời trước nhà anh vẫn xuất thân từ
Lục Thủy. Làng Lục Thủy trước đây bao trùm xuống cả các làng Liên Thượng, Liên
Thủy, Phú An... mà ở đó đều có điếm canh được đặt tên theo 5 cửa ô mà hiện nay
chỉ còn một cái duy nhất ở đầu làng Lục Thủy thượng. Nếu anh vào đọc lịch sử
các Thánh tử đạo Việt Nam
anh sẽ thấy Lục Thủy thôi. Nói vậy chứ chúng tôi cũng không dám manh động vì có
thể có những thứ chúng ta chưa biết cho thật rõ vì chúng tôi cũng đặt câu hỏi
tại sao lại có 2 ông thánh cùng tên là Laurenso Ngôn lại ở cùng một làng? Hoặc
tại sao ông mới 22 tuổi mà đã có 3 con? Nhưng Tòa Thánh thì chắc chắn đã đưa
vấn đề này ra rồi mới có thể công bố được chứ không thể tùy tiện được. Mong anh
nếu có tư liệu thì chuyển cho chúng tôi để làm sáng tỏ vấn đề. Còn con cháu
đang sống ở Liên Thượng cũng là con cháu xuất thân từ Lục Thủy mà thôi nhưng mộ
của các cụ thân sinh của Ngài Laurenso Ngôn là Giuse và Maria Thảo vẫn nằm ở
Lục Thủy, xương của Thánh nhân cũng đang nằm trong khuôn viên của nhà thờ Xứ
Lục Thủy ạ. Kính chúc anh sức khỏe và thành đạt."
Vấn đề là chúng ta có xương thánh mà khi làm lễ kính được đem ra ,do ai cung cấp và chắc phải từ ngôi mộ Thánh ở Lục Thủy ?Tuy nhiên khi bị hành hình,cha mẹ ,vợ con thánh xin chôn cất thi hài của ngài tại địa phương nơi cư trú là nghĩa trang Lục Thủy hiện nay.
Sau này con cháu ngài mới dời về Liên Thượng lập nghiệp ?Quí vị nào biết rõ xin chỉ cho.
Sau này con cháu ngài mới dời về Liên Thượng lập nghiệp ?Quí vị nào biết rõ xin chỉ cho.
Từ những năm 1990,khi họp đồng hương ở Nam Hòa,nhiều cụ bà Người Liên Thượng lên hát nhũng bài vè hay một bài dân ca về Thánh Ngôn rất hay,nay nghĩ lại chắc các cụ ấy có quan hệ rất mật thiết với các con của thánh Ngôn.Vì Thánh Ngôn ở niên đại rất gần với chúng ta như bà cố Sơn mẹ LM Cường tôi gọi bằng bác,là cháu nội của cụ Hổ và rất nhiều người khác rất gần gũi là cháu nội hoặc chắt của Thánh nhân !Riêng ở xứ Hoành Đông con cháu Thánh nhân thì đông không kể xiết,còn chính Liên Thủy thì khỏi cần kể,cháu chắt nội ngoại của Ngài còn ở khắp làng.Chẳng qua vận nước nhiễu nhương,gia đình ly tán,con cháu phiêu bạt khắp nơi,có lần nào họp nhau lại để bàn đến nơi đến chốn hoặc có gặp nhau lại chỉ bàn những chuyện thực tế đời sống hiện nay mà bỏ qua cội nguồn ?
Các làng khác người ta có gia phả,có hương ước có nhiều thứ để con cháu tham khảo còn chúng ta sống vội vàng,thích nghi với hiện tại mà quên đi nhiều vấn đề cốt lõi.
Bà con có thêm tài liệu gì xin bổ sung chắc dần dần chúng ta sẽ tìm ra nhiều thông tin về nguồn gốc của mình.
4 nhận xét:
Tôi rất nể phục người vieeta bài này vì rất khách quan, biết nhìn nhận vấn đề.
Dear ad, quả ko sai khi người comment cho ad là đúng. Thủy tổ của Thánh Laurenso Phạm Viết Ngôn trước bao đời từ thời lập làng Lục Thủy Thượng ngày nay là Thủy tổ Phạm Đình Hùng. Cháu chắt hậu duệ cụ Phạm Phung thân sinh Phạm Khắc Tế xuống Liên Thủy Hạ lập ấp, còn cụ Phạm Khắc Vinh xuống Liên Thượng lấp ấp. Đôi dòng chia sẻ cùng ad. Regards! VXL
Ông Thánh Laurenso Phạm Viết Ngôn khi mất thì được ông bà Lái Thảo mang thi hà về Gồ Quýt (Mả Tổ) tại Lục Thủy và chôn tại đó, trong sử ký ghi lại các tích của Thánh Laurenso Phạm Viết Ngôn do chính bà Lái Thảo kể lại (có chứng nhận của Giáo phận Bùi Chu). Nếu ai cần tư liệu này chúng tôi sẽ gửi cho.
Xin cho tôi hỏi, liệu ông Ngọc Cao có số điện thoại không, cho chúng tôi xin để tiện liên lạc. Xin trâng trọng cám ơn
Đăng nhận xét