TÌM HIỂU THÊM VỀ THÁNH LÔRENSÔ PHẠM VIẾT NGÔN

Tìm Hiểu thêm về Thánh Tổ LÔRENSÔ Phạm viết Ngôn

Chúng tôi là lớp hậu sinh,từ bé hàng ngày đi ngang qua khu đất ở phía trái đầu nhà thờ Liên Thủy,giáp với nhà cụ Trùm Khôi và nhà cụ Báo,hình như có trồng nhiều cây hoa Đơn(mẫu đơn ?) và được người lớn cho biết đó là mộ chôn các Tử Đạo làng Liên Thủy.

Sau này Chú tôi là LM Phạm chí Thành,ông bác Vinh và mấy người nữa(trong đó có Chú Vân còn gọi là Phú con cụ Chánh Ngữ) có về khai quật những ngôi mộ này tìm ra tên tuổi và lập ra danh sách các vị tử đạo này.Mấy vị trên có sắp xếp tên các vị tử đạo thành một bài thơ cho dễ nhớ,khắc trên tấm bia trước đài kỷ niệm Tử Đạo Liên Thủy,nay tôi có hỏi lại thì thời gian đã làm phai lạt hết các chữ trên bia này.Chú Vân,nay đã trên 80 tuổi đang sống tại Saigon còn giữ các tài liệu này,nhưng tôi chưa liên lạc được.Ở Liên Thủy còn một người giữ các tài liệu về từng bộ hài cốt tử đạo,cuối tháng 3/2004 khi về dự đám tang LM Thành đã được cho xem;đó là Chú Vạn trưởng nam cụ Vãn.Nhưng trên một email của blog Giaoxulienthuy cũ gửi cho tôi có danh sách này do cha chính xứ Liên Thủy Đinh quang Trí như sau :

DANH SÁCH TỬ ĐẠO tại đài kính Tử Đạo Liên Thủy

1 – Giuse Phạm Ngọc Chấn.

2 - Gioan Độ

3 – Gioan Đòan

4 – Đaminh Diệu

5 – Gioan Hòa

6 – Đaminh Hòa

7 – Giuse Hữu

8 – Giuse Hiến

9 – Giuse Hóan

10 – Phêrô Huấn

11 - Gioan Hạnh

12 – Đaminh Lương

13 – Đaminh Phạm Ngọc Lương

14 – Đaminh Mậu

15 – Giuse Minh

16 – Đaminh Nhật

17 – Giuse Nghị

18 – Phêrô Nguyên

19 – Giuse Phương

20 – Đaminh Quyền

21 – Đaminh Tuế

22 – Đaminh Tri

23 – Giuse Tuấn

24 – Đaminh Thế

25 – Giuse Phạm Đình Thức

26 – Đaminh Thoan

27 - Đaminh Phạm Thuân

28 – Phêrô Thuyên

29 – Đaminh Trinh

30 – Đaminh Ứng

31 – Giuse Vạn

32 – Gioan Viên

33 và 34 Không có quý danh.

Số hài cốt này đang được bảo quản dưới hầm Đài kính Tử Đạo Liên Thủy

Còn theo Giaoxulienthuy.blogspot.com thì Liên Thủy có tới 72 vị tử đạo,có vị hài cốt còn đang được chôn trong nhà thờ.Trong gia phả các chi tộc làng Liên Thủy có nhiều vị Tử Đạo,nhưng cũng không có tên trong số được khai quật !

Nay nhân dịp khai trương trang WEB donghuonglienthuy.com một vị người xứ Lục Thủy còn cung cấp thêm tin tức về Thánh Tử đạo Phạm viết Ngôn như ngôi mộ Phụ mẫu Của Thánh Ngôn tại Lục thủy và danh sách các vị Tử đạo tại Bùi Chu từ năm 1856-1862

Mộ của cha mẹ Thánh Ngôn tại Lục Thủy trước khi được xây lại,hình của một người Lục Thủy cung cấp.

Bản chụp Đặc san Bùi Chu Do Giáo Xứ Lục thủy post

Danh sách các vị Tử Đạo tại Bùi Chu số 298 là thánh laurensô Ngôn quê Lục Thủy Thượng và số 299 là ông Laurensô quê Liên Thủy

Chúng ta cũng đều biết Xứ Liên Thủy trước đây thuộc Lục Thủy và Lục thủy  có 2 phần là Lục thủy thượng và Lục Thủy hạ ( Lục Thủy Hạ sau được gọi là Liên Thủy).Chính Liên Thủy còn được chia ra Liên thủy thượng,khu Thụy và Khu Hạ.

.

Về trang báo Đặc san Bùi Chu năm 1989 có lẽ không có gì để bàn,bản danh sách các vị tử đạo cũng vậy.Riêng hình chụp nấm mồ hai cố Phạm viết Thảo,mà Nguòi Lục Thủy gọi là Lái Thảo chắc chỉ để tham khảo,vì nghe nói mộ đã được xây lại,còn 2 cây thánh giá có viết tên và năm sinh,năm tạ thế chắc là khi chụp ảnh mới dựng lên.

Trao đổi với chúng tôi tren FacebookNgười Giáo xứ Lục Thủy nói :

"Giáo Xứ Lục Thủy Anh Ngọc Cao kính mến; Cám ơn anh đã có ý kiến. Về danh sách này anh phải đọc từ đầu thì mới hiểu được, chứ không phải chúng tôi tự tạo ra. Đây chính là sử ghi chép, và mộ của hai ông bà Cố thân sinh ra Thánh Ngôn hiện vẫn nằm ở nghĩa trang làng Lục Thủy, còn xương của Ngài khi cải táng lên vẫn còn "thẻ bài" trùng với ông Thánh. Chúng tôi có cả gia phả rất lớn từ ngày thành lập Làng Lục Thủy và họ Phạm khi mới từ Thanh Hóa ra lập làng Lục Thủy thuở ban đầu cùng với 13 dòng họ. Ngay cả họ Phạm làm rể ở làng Lục Thủy cũng có, hoặc họ Phạm bắt đầu tách ra từ làng Lục Thủy để định cư ở làng Liên Thủy (gốc Lục Thủy). Điều đó cho thấy, nếu anh không thuộc con dân Lục Thủy thời hiện tại thì các cụ đời trước nhà anh vẫn xuất thân từ Lục Thủy. Làng Lục Thủy trước đây bao trùm xuống cả các làng Liên Thượng, Liên Thủy, Phú An... mà ở đó đều có điếm canh được đặt tên theo 5 cửa ô mà hiện nay chỉ còn một cái duy nhất ở đầu làng Lục Thủy thượng. Nếu anh vào đọc lịch sử các Thánh tử đạo Việt Nam anh sẽ thấy Lục Thủy thôi. Nói vậy chứ chúng tôi cũng không dám manh động vì có thể có những thứ chúng ta chưa biết cho thật rõ vì chúng tôi cũng đặt câu hỏi tại sao lại có 2 ông thánh cùng tên là Laurenso Ngôn lại ở cùng một làng? Hoặc tại sao ông mới 22 tuổi mà đã có 3 con? Nhưng Tòa Thánh thì chắc chắn đã đưa vấn đề này ra rồi mới có thể công bố được chứ không thể tùy tiện được. Mong anh nếu có tư liệu thì chuyển cho chúng tôi để làm sáng tỏ vấn đề. Còn con cháu đang sống ở Liên Thượng cũng là con cháu xuất thân từ Lục Thủy mà thôi nhưng mộ của các cụ thân sinh của Ngài Laurenso Ngôn là Giuse và Maria Thảo vẫn nằm ở Lục Thủy, xương của Thánh nhân cũng đang nằm trong khuôn viên của nhà thờ Xứ Lục Thủy ạ. Kính chúc anh sức khỏe và thành đạt."

Vấn đề là chúng ta có xương thánh mà khi làm lễ kính được đem ra ,do ai cung cấp và chắc phải từ ngôi mộ Thánh ở Lục Thủy ?Tuy nhiên  khi bị hành hình,cha mẹ ,vợ con thánh xin chôn cất thi hài của ngài tại địa phương nơi cư trú là nghĩa trang Lục Thủy hiện nay.

Sau này con cháu ngài mới dời về Liên Thượng lập nghiệp ?Quí vị nào biết rõ xin chỉ cho.

Từ những năm 1990,khi họp đồng hương ở Nam Hòa,nhiều cụ bà Người Liên Thượng lên hát nhũng bài vè hay một bài dân ca về Thánh Ngôn rất hay,nay nghĩ lại chắc các cụ ấy có quan hệ rất mật thiết với  các con của thánh Ngôn.Vì Thánh Ngôn ở niên đại rất gần với chúng ta như bà cố Sơn mẹ LM Cường  tôi gọi bằng bác,là cháu nội của cụ Hổ và rất nhiều người khác rất gần gũi là cháu nội hoặc chắt của Thánh nhân !Riêng ở xứ Hoành Đông con cháu Thánh nhân thì đông không kể xiết,còn chính Liên Thủy thì khỏi cần kể,cháu chắt nội ngoại của Ngài còn ở khắp làng.Chẳng qua vận nước nhiễu nhương,gia đình ly tán,con cháu phiêu bạt khắp nơi,có lần nào họp nhau lại để bàn đến nơi đến chốn hoặc có gặp nhau lại chỉ bàn những chuyện thực tế đời sống hiện nay mà bỏ qua  cội nguồn ?

Các làng khác người ta có gia phả,có hương ước có nhiều thứ để con cháu tham khảo còn chúng ta sống vội vàng,thích nghi với hiện tại mà quên đi nhiều vấn đề cốt lõi.

Bà con có thêm tài liệu gì xin bổ sung chắc dần dần chúng ta sẽ tìm ra nhiều thông tin về nguồn gốc của mình.